Een smalle noord-zuidgeoriënteerde zandrug van ca. 500-700 m breed. Hij ligt ca. 1,5 meter hoger ligt dan de omgeving. In buitenplaatsen op strandwal zijn opgestoven lage duinen herkenbaar. Ze zijn maximaal 3 meter hoog. Waar de stad bezit heeft genomen van de strandwal is het reliëf afgevlakt. In het oude centrumgebied lijkt het maaiveld juist iets verhoogd door de eeuwenlange bebouwingsactiviteiten. Het vrijkomende zand van strandwallen is gebruikt voor stadsuitbreiding. Ophoogmateriaal van jongere gebieden ten oosten van het Spaarne is afkomstig uit meren en watergangen ten oosten en zuidoosten van de stad.

De strandvlaktenstrekken zich uit aan weerzijden van de strandwal. Oorspronkelijk waren dit lagere delen en meren die achter de duinen lagen. Op het zand ligt vaak veen (oude vegetatieresten) en soms, als gevolg van inbraken van de zee, een laagje klei.

Het veenweidegebied bestaat uit uitgestrekte graslanden op veengrond. Het veenweidegebied is vanaf de 10e eeuw na Chr. in cultuur gebracht. In oorspronkelijk hooggelegen veenkussens die ver boven het zeeniveau uitstaken, werden slotenstelsels aangelegd die vrij konden afwateren op de veenstroompjes en rivieren. Aanvankelijke waren de ontgonnen veengronden in gebruik als bouwland. Door ontwatering en oxidatie daalde het veen en kwam het maaiveld uiteindelijk beneden het peil van de rivieren te liggen en veranderde het landgebruik noodgedwongen in grasland. Vanaf dat moment werden de veengebieden met kaden en dijken beschermd en als polder ingericht en beheerd. Het maaiveld van het veenweidegebied ligt, afhankelijk van waar men zich bevindt, op circa +1 tot -2 m. t.o.v. NAP

In de uiterste noordoosthoek ligt klei op de strandvlakte en/of oudere mariene afzettingen. De klei heeft een diepte van maximaal enkele decimeters.

Het Spaarne vormde oorspronkelijk een verbinding tussen het Haarlemmermeer en het IJ. In de 13e eeuw werd bij de uitmonding op het IJ een dam met spuisluizen in het Spaarne gelegd als onderdeel van de Spaarndammerdijk. Na het droogmaken van de Haarlemmermeer (1852) is het Spaarne een zijarm geworden van de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder

Droogmakerijen zijn bekend vanwege hun sterk rationele en symmetrische blokverkaveling. De droogmakerij Haarlemmermeer is een drooggelegd meer in het veen, ontstaan door golfafslag van veen in de turfwinninggebieden van de Haarlemmers. De toenemende grootte van het meer vormde op den duur een bedreiging voor de Middeleeuwse bewoners van de aangrenzende veengebieden. Het maaiveld van de Haarlemmermeer ligt op circa 5 m onder NAP. De bodem van de Haarlemmermeer bestaat uit oude zeeafzettingen van klei en zand. Langs de randen komen bodems met restanten van verslagen veen en bagger voor. Er zijn diverse dorpjes uit het veengebied door erosie verdwenen in het Haarlemmermeer.

Een smalle noord-zuidgeoriënteerde zandrug van ca. 500-700 m breed. Hij ligt ca. 1,5 meter hoger ligt dan de omgeving. In buitenplaatsen op strandwal zijn opgestoven lage duinen herkenbaar. Ze zijn maximaal 3 meter hoog. Waar de stad bezit heeft genomen van de strandwal is het reliëf afgevlakt. In het oude centrumgebied lijkt het maaiveld juist iets verhoogd door de eeuwenlange bebouwingsactiviteiten. Het vrijkomende zand van strandwallen is gebruikt voor stadsuitbreiding. Ophoogmateriaal van jongere gebieden ten oosten van het Spaarne is afkomstig uit meren en watergangen ten oosten en zuidoosten van de stad.

De strandvlaktenstrekken zich uit aan weerzijden van de strandwal. Oorspronkelijk waren dit lagere delen en meren die achter de duinen lagen. Op het zand ligt vaak veen (oude vegetatieresten) en soms, als gevolg van inbraken van de zee, een laagje klei.

Het veenweidegebied bestaat uit uitgestrekte graslanden op veengrond. Het veenweidegebied is vanaf de 10e eeuw na Chr. in cultuur gebracht. In oorspronkelijk hooggelegen veenkussens die ver boven het zeeniveau uitstaken, werden slotenstelsels aangelegd die vrij konden afwateren op de veenstroompjes en rivieren. Aanvankelijke waren de ontgonnen veengronden in gebruik als bouwland. Door ontwatering en oxidatie daalde het veen en kwam het maaiveld uiteindelijk beneden het peil van de rivieren te liggen en veranderde het landgebruik noodgedwongen in grasland. Vanaf dat moment werden de veengebieden met kaden en dijken beschermd en als polder ingericht en beheerd. Het maaiveld van het veenweidegebied ligt, afhankelijk van waar men zich bevindt, op circa +1 tot -2 m. t.o.v. NAP

In de uiterste noordoosthoek ligt klei op de strandvlakte en/of oudere mariene afzettingen. De klei heeft een diepte van maximaal enkele decimeters.

Het Spaarne vormde oorspronkelijk een verbinding tussen het Haarlemmermeer en het IJ. In de 13e eeuw werd bij de uitmonding op het IJ een dam met spuisluizen in het Spaarne gelegd als onderdeel van de Spaarndammerdijk. Na het droogmaken van de Haarlemmermeer (1852) is het Spaarne een zijarm geworden van de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder

Droogmakerijen zijn bekend vanwege hun sterk rationele en symmetrische blokverkaveling. De droogmakerij Haarlemmermeer is een drooggelegd meer in het veen, ontstaan door golfafslag van veen in de turfwinninggebieden van de Haarlemmers. De toenemende grootte van het meer vormde op den duur een bedreiging voor de Middeleeuwse bewoners van de aangrenzende veengebieden. Het maaiveld van de Haarlemmermeer ligt op circa 5 m onder NAP. De bodem van de Haarlemmermeer bestaat uit oude zeeafzettingen van klei en zand. Langs de randen komen bodems met restanten van verslagen veen en bagger voor. Er zijn diverse dorpjes uit het veengebied door erosie verdwenen in het Haarlemmermeer.